كاني مادهي طبيعي، غيرآلي، بلوري و جامد است كه در تركيب سنگهاي پوستهي زمين يافت ميشود. برخي كانيها از يك عنصر خالص و بسياري از آنها از دو يا چند عنصر درست شدهاند. در هر صورت، كانيها تركيب شيميايي معيني دارند.
واژهي كاني از واژهي فارسي كان گرفته شده است كه در زبان عربي به آن معدن گفته ميشود. بنابراين، كاني به مادهاي گفته ميشود كه به طور طبيعي از معدن(كان) به دست ميآيد و معدن بخشي از پوستهاي زمين است كه در آنجا به اندازهي چشمگيري، كاني يافت ميشود. موادي مانند شيشه، چيني، آلياژهاي گوناگون، كه انسان آنها را ساخته است، و موادي مانند مرواريد صدف، استخوان، عاج و بسياري ديگر، كه جانداران ميسازند، كاني نيستند.