تئوری حسابداری مجموعهای از فرضیات مبنا، تعاریف، اصول، مفاهیم و نحوه استنتاج آنهاست که زیربنای تدوین استانداردهای حسابداری توسط مراجع مربوط بوده و شالوده گزارش اطلاعات حسابداری را تشکیل میدهد. در این راستا تئوری حسابداری، نوعی چارچوب مفهومی مرجع بهوجود میآورد که مقررات خاص حسابداری براساس این چارچوب تدوین میشوند. در هر کشوری، هدف از تدوین چارچوب مفهومی، فراهم آوردن رهنمودی عام و فراگیر در چارچوب ویژگیهای کشور برای وضع و تجدیدنظر در استانداردهاست بهطوریکه حقوق و منافع استفادهکنندگان، تهیهکنندگان و حسابرسان گزارشها و صورتهای مالی بهطور متعادل حفظ شود. چارچوب مفهومی تهیه شده علاوه بر هدایت تدوینکنندگان استانداردهای حسابداری مربوط به موضوعات مختلف، میتواند مراجع تصمیمگیری، مدیران واحدهای اقتصادی و اشخاص ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه را در قضاوت نسبت به مسائل حسابداری و استانداردهای تدوینشده یاری دهد.
نظر به اهمیت موضوع، از سالها قبل، مراجع حرفهای حسابداری در برخی از کشورهای پیشرو در حسابداری، تدوین چارچوب مفهومی را در دستور کار خود قرار دادهاند. یکی از معروفترین این مراجع، هیئت استانداردهای حسابداری مالی ایالات متحد است
حسابرسي عبارت است از بازرسي جستجوگرانه مدارك حسابداري و ساير شواهد زير بناي صورتهاي مالي.
حسابرسي از راه كسب اگاهي از سيستم كنترل داخلي و بازدهي مدارك، مشاهده و دارائيها، پرسش از منابع داخل و خارج شركت و اجراي يا روشهاي رسيدگي شواهد لازم را براي تعين اين كه صورتهاي مالي، تصويري مطلوب و به نسبت كامل از وضعيت مالي شركت و فعاليتهاي آن در طول دوره مورد رسيدگي ارائه مي كنيد يا خير، گردآوري مي كند.
گزارش حسابرسي مستقل ، يك مدرك مختصر و بر اهميت است كه حاصل كار حسابرسي است ، مدركي كه اعتبار يك مجموعه از صورتهاي مالي را افزايش مي دهد و آن را براي سرمايه گذاردن، با منكران، دولت و ساير استفدده كنندگان مقبول تر مي سازد.
شواهد گردآوري شده توسط حسابرسي در طول رسيدگي ، انبات خواهد كرد، كه داراييهاي مندرج در تراز نام واقعا وجود دارد ، شركت مالك اين داراييهاست و ارزيابي آنها بر اساس اصول پذيرفته شده حسابداري انجام شده است. شواهدي جمع آوري خواهد شد تا نشان دهد كه تراز نام تمام بدهيهاي شركت را منعكس مي سازد، در غير اين صورت ترازنامه مي تواند به كلي گمراه كننده باشد، چرا كه اقلام مهمي از بدهيها، آگاهانه يا ناآگاهانه، حذف شده است.
حسابرسان به همين ترتيب شواهدي را براي صورت سود و زيان گردآوري خواهند كرد، شواهدي خواسته خواهد شد كه اثبات كند فروشهاي گزارش شده واقعا روي داده است، كالاي فروش رفته عملا براي مشتريان ارسال شده است ، براي تمام شدن هزينه هاي نسبت شده، مربوط به دوره جاري است و تمام هزينه هاي تحقيق يافته، به حساب گرفته شده است.